Rozwód międzynarodowy
Sąd w jakim kraju jest właściwy, jakie prawo mogę stosować, czy rozwód na wspólny wniosek stron jest możliwy? Ile będzie trwał w Polsce i ile będzie to kosztowało. Czy rozwód w Polsce jest skuteczny w Niemczech.
Każda sprawa rodzinna w tym w szczególności rozwodowa jest inna. Sprawy międzynarodowe rodzinne wymagają dodatkowo od małżonków znajomości przepisów prawa międzynarodowego, w tym jakie prawo znajdzie zastosowanie do ich spraw małżeńskich i do jakiego sądu można złożyć wniosek o rozwód.
W praktyce polsko – niemieckiej coraz częściej pojawiają się strony, które podjęły już decyzje o rozstaniu, zgodnie uregulowały kwestie majątkowe, opieki nad dziećmi lub alimentów. W tego typu przypadkach bardzo często zadawane jest pytanie, gdzie rozwód można uzyskać szybciej, jak wyglądają koszty, czy taki rozwód będzie skuteczny w drugim kraju.
Przy założeniu, że strony zgodnie zamierzają się rozstać, warto wiedzieć, że procedura rozwodowa w Polsce nie przewiduje wymogu rocznej separacji (Trennungsjahr). Sąd w Polsce bada, czy doszło to trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Zasadniczo, jeśli małżonkowie zgodnie oświadczają przed sądem, że taki trwały i zupełny rozkład pomiędzy nimi nastąpił, brak jest podstaw do odmowy przyjęcia ich oświadczeń.
Jeżeli z małżeństwa pochodzą małoletnie dzieci lub dziecko, sąd jest obowiązany zbadać, czy udzielenie rozwodu nie narusza dobra dziecka. Praktyka wskazuje, że jeżeli rodzice w zgodnym planie określą kwestie dotyczące opieki nad dzieckiem, kontaktów dziecka z drugim rodzicem oraz alimenty, to co do zasady spotka się to z akceptacją sądu.
Warto pamiętać, że sąd badając wpływ rozwodu na małoletnie dzieci nie może opierać się wyłącznie na deklaracjach rodziców, nawet jeżeli jest to ich zgodna decyzja. Wymogiem proceduralnym jest przesłuchanie co najmniej jednego świadka lub przeprowadzenie innego dowodu np. wywiadu kuratorskiego na okoliczność sytuacji małoletniego lub małoletnich dzieci. Trzeba pamiętać o tym i złożyć stosowny wniosek o przesłuchanie świadka znającego sytuację dzieci.
Również wysokość alimentów strony mogą zgodnie uregulować. Sąd uprawniony jest do badania czy alimenty nie są zbyt niskie i odpowiadają potrzebom dziecka.
Sąd rozwodowy zajmuję się w Polsce nie tylko kwestią orzeczenia samego rozwodu, musi rozstrzygać o winie w rozkładzie pożycia oraz o władzy rodzicielskiej. Na zgodny wniosek stron może o winie nie orzekać. W odniesieniu do władzy rodzicielskiej możliwe jest pozostawienie jej również obojgu rodzicom.
Sąd w praktyce nie orzeka o podziale majątku. Pamiętać jednak należy, że do podziału majątku sąd nie będzie nam potrzebny, podziału takiego można dokonać na zasadzie porozumienia stron, jedynie jeżeli w skład majątku wspólnego wchodzą nieruchomości, konieczna będzie wizyta u notariusza.
Koszty opłaty sądowej w Polsce wynoszą 600 zł i należy ją uiść przy składaniu pozwu. Ważne jest jednak, że w przypadku ugodowego rozwodu na wniosek sąd zwróci połowę opłaty tj. 300 zł.
Jeżeli jedna ze stron nie włada językiem polskim, będzie trzeba pokryć koszty tłumaczenia pozwu i udziału tłumacza przysięgłego na rozprawie.
W polskiej procedurze w sprawach rozwodowych nie ma przymusu adwokackiego, tzn. strony nie muszą ustanowić zawodowych pełnomocników. Jest to istotna przesłanka kosztowa przy podejmowaniu decyzji o miejscu przeprowadzenia postępowania rozwodowego.
Postępowanie jest prowadzone przez Sądy Okręgowe, czas postępowania zależy od konkretnego sądu, jednak możliwe jest uzyskanie wyroku w sprawie opartej na ugodzie pomiędzy stronami już w około 2-3 miesiące.
Czy zawsze można przeprowadzić rozwód w Polsce?
Jeżeli jedno z małżonków posiada polskie obywatelstwo, nawet obok drugiego np. niemieckiego ugodowy rozwód w Polsce będzie zawsze możliwy. Wnioskodawcą będzie wtedy ten z małżonków, który posiada polskie obywatelstwo. Rozwód możliwy będzie jeżeli małżonkowie mieli stałe miejsce pobytu nawet jeżeli żadne z nich nie posiada polskiego obywatelstwa.
Zasadniczo polski sąd stosował będzie prawo polskie, jeżeli obie strony będą miały polskie obywatelstwo lub ich ostatnim stałym wspólnym miejscem pobytu była Polska. Strony ponadto zawsze mogą zgodnie wybrać prawo polskie.
Wyrok rozwodowy orzeczony przez sąd w Polsce jest ważny i wykonalny w całej Unii Europejskiej bez potrzeby uznawania go w drugim kraju. Do wyroku sąd polski na nasz wniosek wyda zaświadczenie będące podstawą wpisu do ksiąg stanu cywilnego w drugim kraju.